Φιλία: πολύτιμη σχέση ζωής!

Χαρακτηριστικά της Φιλίας :

• Θέλουν το καλό και την ευτυχία του φίλου /της φίλης

• Ανιδιοτέλεια

• Αμοιβαιότητα

• Διάκριση

• Ισότητα

• Επιθυμία να είναι μαζί

• Αμοιβαία εμπιστοσύνη

• Ελευθερία

Θέλουν το  καλό και την ευτυχία του φίλου : Η Φιλία είναι μορφή αγάπης και για αυτό προϋποθέτει την επιθυμία μας να είναι καλά το πρόσωπο που αγαπάμε, να ζει ευτυχισμένο. Η φιλία δεν μπορεί να βλάψει.

Ανιδιοτέλεια : η φιλία που θέλει να εκμεταλλευτεί τον φίλο, μετατρέπεται σε εμπόριο. Ο εγωισμός καταστρέφει τη φιλία  και κάθε μορφή αγάπης.

Αμοιβαιότητα: Η φιλία είναι ένα αμφίδρομο συναίσθημα. Υπάρχουν ανομολόγητοι έρωτες, αλλά είναι αδύνατε οι ανομολόγητες φιλίες.

Διάκριση : Οι φίλοι είναι συγκεκριμένοι. Τους γνωρίζουμε, αφού η φιλία δεν είναι μια συγκεχυμένη και αόριστη σχέση, και δεν μπορούμε να είμαστε φίλοι με όλο τον κόσμο.

Ισότητα: Η φιλία δεν δέχεται τις διαφορές που χτίζουν μια σχέση εξάρτησης, υποταγής, ανωτερότητας και κατωτερότητας, ιεραρχίας. Ο σεβασμός στις ιδιαιτερότητες του καθενός, είναι το ουσιαστικό στοιχείο της φιλίας.

Επιθυμία να είναι μαζί : οι φίλοι θέλουν ίση μεταχείριση, συχνή επικοινωνία έτσι ώστε να μοιράζονται συναισθήματα, σκέψεις, βιώματα, σχέδια… η απομάκρυνση αποδυναμώνει τη φιλία.

Αμοιβαία εμπιστοσύνη : η φιλική σχέση βασίζεται στην απόλυτη εμπιστοσύνη, την ειλικρίνεια, τη διακριτικότητα και τη διαφάνεια. Πρέπει να νιώθουν απόλυτη εμπιστοσύνη ο ένας για τον άλλον.

Ελευθερία : η φιλία είναι καρπός της ελευθερίας και πρέπει να δημιουργεί αίσθημα απόλυτης ελευθερίας. Οι φίλοι δεν πρέπει να μας επιβάλλονται αφού τους συναντάμε τυχαία, και οι φιλίες μας είναι αποτέλεσμα της δικής μας ελεύθερης και προσωπικής επιλογής.

• Η δημιουργία και η διατήρηση της φιλικής σχέσης, βασίζεται στην ελεύθερη βούληση των ατόμων, χωρίς να επιβάλλεται.

• Προϋποθέτει την παρουσία ισχυρού συναισθηματικού δεσμού, όπου τα μέρη αναγνωρίζουν ο ένας τον άλλον ως φίλο/η, λαμβάνουν υπόψη τις συναισθηματικές του ανάγκες προσαρμόζοντας παράλληλης τη συμπεριφορά τους και επιδιώκουν τη συχνή αλληλεπίδραση.

• Οι φίλοι συνεργάζονται, αλληλοβοηθούνται, αποδέχονται ο ένας τον άλλον, λειτουργώντας ως ισότιμα μέλη στη σχέση.

• Φιλικοί δεσμοί συνήθως αναπτύσσονται μεταξύ παιδιών του ίδιου φύλου, μπορούν ωστόσο να αναπτυχθούν και να διατηρηθούν φιλικές σχέσεις μεταξύ αγοριών και κοριτσιών, όταν οι συνθήκες το ευνοούν ( κοινά ενδιαφέροντα κι εμπειρίες, γειτνίαση, συγγενική σχέση).

Ο θησαυρός που κουβαλούν οι παιδικές φιλίες

• Οι φιλικές σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ δυο ή περισσότερων παιδιών, συμβάλλουν καθοριστικά στην ομαλή συναισθηματική τους ανάπτυξη καθώς και στην κοινωνική ενσωμάτωση τους. Μέσω της φιλίας τα παιδιά εμπλέκονται περισσότερο σε θετικές μορφές αλληλεπίδρασης και γίνονται περισσότερο ικανά να χρησιμοποιούν στρατηγικές επίλυσης των συγκρούσεων.

• Η φιλία δρα προστατευτικά, καθώς ένα παιδί που έχει τουλάχιστο έναν φίλο κινδυνεύει λιγότερο να «θυματοποιηθεί» από ομάδες συνομηλίκων του, αλλά και θεραπευτικά: Οι προβληματικές συμπεριφορές αμβλύνονται, ενισχύεται η αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση του παιδιού, βελτιώνεται η διάθεση του. Οι φίλοι αλληλοϋποστηρίζονται συναισθηματικά, κατευνάζοντας το άγχος και επιδρώντας θετικά στη σχολική προσαρμογή.

• Οι φιλικές σχέσεις λειτουργούν ως πρότυπο για τις μελλοντικές, ενήλικες σχέσεις. Τέλος, ο «φίλος» λειτουργεί και ως πηγή πληροφόρησης, με συνέπεια τη γνωστική ανάπτυξη των παιδιών.

• Τα παιδιά που είναι φίλοι μαλώνουν μεταξύ τους το ίδιο συχνά όπως συμβαίνει με τα παιδιά που δεν έχουν φιλικές σχέσεις. Υπάρχει ωστόσο, μια ουσιαστική διαφορά στον τρόπο που οι φίλοι χειρίζονται τη σύγκρουση. Επιλέγουν κατάλληλες στρατηγικές και προσεγγίσεις ώστε να συμφιλιωθούν, καθώς και οι δυο επενδύουν συναισθηματικά σε αυτή τη σχέση. Αυτές οι συγκρούσεις, οι οποίες δεν περιέχουν την έννοια του μίσους, λειτουργούν ως πολύτιμη εμπειρία που θα βοηθήσει τα παιδιά μελλοντικά να αναπτύξουν κοινωνικές δεξιότητες.

Όταν οι φίλου χρησιμοποιούν λέξεις που πληγώνουν;

Τα παιδιά συχνά χρησιμοποιούν λέξεις και εκφράσεις που πληγώνουν τους άλλους. Ιδιαίτερα τα παιδιά προσχολικής ηλικίας, έχουν την τάση να εκφράζουν επιθετικότητα με λέξεις και με έμμεσες πράξεις, όπως το να αποκλείουν τους άλλους. Συνηθέστερη έκφραση, κυρίως μεταξύ των κοριτσιών, είναι το «δε σε έχω φίλη!» Με αυτό τον τρόπο εκφράζουν τη διαφωνία τους για ένα πλήθος περιστατικών, ποικίλης σοβαρότητας: Διάσταση απόψεων, άρνηση παραχώρησης ενός παιχνιδιού, απόρριψη από κάποια δραστηριότητα, αντιζηλία, καταστροφική συμπεριφορά, παραβίαση, βασικών δικαιωμάτων. Αξίζει να σημειωθεί ότι η συμπεριφορά αυτή ενισχύεται από την επιτυχία που έχει να πληγώνει αυτούς στους οποίους απευθύνεται.

Εκπαιδεύστε τα παιδιά σε νέες στρατηγικές

Πολλές φορές τα παιδιά είναι ικανά και πρέπει να τους δίνεται ο αναγκαίος χρόνος και η δυνατότητα να επιλύουν μόνα τους τη σύγκρουση. Άλλοτε, βλέπουμε να δημιουργούνται κλίκες και κάποια παιδιά προσπαθούν συνεχώς να υπερισχύσουν θυματοποιώντας άλλα παιδιά. Τότε είναι επιτακτική η ανάγκη να παρέμβει ο ενήλικας. Πρέπει να βοηθήσουμε τα παιδιά να αντιληφθούν τις συνέπειες της συμπεριφοράς τους, να αναγνωρίζουν τα αρνητικά τους συναισθήματα και να τα ελέγχουν, να βρίσκουν εναλλακτικές λύσεις επίλυσης συγκρούσεων. Γνωρίζοντας ότι αυτή η συμπεριφορά οφείλεται πολλές φορές στην προσπάθεια του παιδιού να ανυψώσει την αυτό-εικόνα του υποβιβάζοντας τους άλλους, προσπαθούμε να το βοηθήσουμε να αντιληφθεί την μοναδικότητα του και να αποκτήσει αυτοπεποίθηση. Παράλληλα, οφείλουμε να ενισχύσουμε το παιδί που δέχεται την αρνητική συμπεριφορά, ώστε να γίνει ικανό να υποστηρίζει τον εαυτό του.

Βιβλιογραφικές Πηγές:

• Λάττα Γεωργία, «Δεν σε έχω φίλη», παραμύθι με θέμα την Φιλία, εκδόσεις Διάπλους
• I. Filliozat & M. Filliozat & E. Veille, «Φιλία», οι φίλοι μου κι εγώ, εκδόσεις Παπαδόπουλος
• Πονς & Γκονθάλεθ, (2002), “20  Αξίες Ζωής”, Εκδόσεις Άγκυρα