4. Πόση μητέρα χρειάζεται ένα παιδί… Αποδιοργανωμένος τύπος προσκόλλησης

Τι γίνεται όταν ένα παιδί διαμορφώνει Αποδιοργανωμένο τύπο προσκόλλησης με την μητέρα του;

Στην Θεωρία Προσκόλλησης, του Bowlby, περιγράφονται διάφοροι τύποι σύνδεσης μεταξύ μητέρας και παιδιού, ανάλογα με την ποιότητα της σχέσης τους (διαθεσιμότητα, αποδοχή, προστασία, καθησυχασμός, ενθάρρυνση).

Σύμφωνα με το poster του upability, ο τύπος της Αποδιοργανωμένης προσκόλλησης, διαμορφώνεται όταν η μητέρα, τις περισσότερες φορές εμφανίζεται :

• Να υπερβάλλει

• Να φέρεται απρόβλεπτα

• Να προκαλεί φόβο

• Ενδεχομένως να κάνει χρήστη ουσιών

• Ή να υποφέρει από κάποια ψυχική ασθένεια

Συνήθως, η μητέρα, λόγω των παραπάνω δυσκολιών, είναι σε σύγχυση και δεν μπορεί να εφαρμόσει μια συγκεκριμένη στρατηγική, ώστε να ανταποκρίνεται με συνέπεια στις ανάγκες του παιδιού της.

Το παιδί που ανατρέφεται σε ένα τέτοιο περιβάλλον συνήθως νιώθει:

• Πολύ φοβισμένο και λυπημένο.

• Προσεγγίζει αγνώστους στη προσπάθεια του να νιώσει ασφάλεια.

• Εμφανίζει χαμηλή αυτό-εκτίμηση

• Νιώθει θυμωμένο

• Εμφανίζεται παθητικό

Το παιδί που διαμορφώνει μια τέτοιου τύπου προσκόλληση με την μητέρα του, στην Ενήλικη του ζωή, υιοθετεί μια αρνητική εικόνα, τόσο για τον εαυτό του, όσο και για τους άλλους. Αυτό το είδος της προσκόλλησης συμβαίνει σε 10-15% του πληθυσμού.

Οι ενήλικες συνήθως, εμφανίζονται ως αποδιοργανωμένοι, ενίοτε επιζητούν την εγγύτητα, ενίοτε την αποδιώχνουν, καθώς κατά βάθος φοβούνται να συνδεθούν με άλλους. Συνοπτικά, δυσκολεύονται στις διαπροσωπικές τους σχέσεις, καθώς εν δυνάμει θα μπορούσαν να γίνουν αυτοκαταστροφικοί ή/και κακοποιητικοί.

Αν συμβαίνει κάτι παρόμοιο στο δικό σου περιβάλλον, είναι σημαντικό αρχικά η μητέρα να μην νιώσει τύψεις. Επίσης, είναι καλό να αναγνωρίσει τις δυσκολίες της και να αναζητήσει βοήθεια σε πολλαπλά επίπεδα. (Κοινωνικές υπηρεσίες, κέντρο πρόληψης ή/ κέντρο ψυχικής υγιεινής, ιδιώτη ψυχολόγο). Να αναζητήσει υποστήριξη από ειδικό ψυχικής υγείας για να φροντίσει τον εαυτό της και τις δικές της πληγές, καθώς πολύ συχνά και ίδια της δεν έλαβε την αναμενόμενη μητρική φροντίδα. Το ίδιο μπορεί να ισχύει και για το παιδί, ανάλογα με την ηλικία του, μαζί με την μητέρα ή ανεξάρτητα, αν είναι ενήλικας, πλέον να αναζητήσει ατομική υποστήριξη. Ως ενήλικας, το «πληγωμένο παιδί» μπορεί να αρχίσει να αναγνωρίζει ότι κάθε οικογενειακή ιστορία είναι μοναδική, που επηρεάζει με διαφορετικό τρόπο τον καθένα και την καθεμία, ανάλογα με τα επίπεδα ψυχικής του ανθεκτικότητας.

Το ελπιδοφόρο μήνυμα είναι ότι ο άνθρωπος διαθέτει δικές του πηγές αυτό-ίασης και αυτό-φροντίδας! Υπάρχει πάντα περιθώριο για αποδοχή – συμπόνια – επανόρθωση – αλλαγή – συγχώρεση!

Πηγές:

• Bowlby J. Attachment. Attachment and loss: Vol. 1: Loss. New York: Basic Books; 1969.The Attachment Project
• Upability poster
• Doreen Barker “Adult Attachment”

Μετάφραση & Προσαρμογή: Ιωάννα Ρεϊζοπούλου, Oικογενειακή Ψυχολόγος, M.Sc in counselling